Dendrobium
phalaenopsis - hybrydy
Do tej kategorii zaliczają się bardzo popularne
odmiany australijskiego gatunku Dendrobium phalaenopsis
(inaczej Dendrobium biggibum) i jego mieszańce
z innymi gatunkami z rodzaju Dendrobium. To są ciepłolubne
dendrobia, które doskonale się czują w temperaturach domowych.
Ich sezon kwitnienia trwa od wiosny do jesieni. Charakterystyczne
cechy tych storczyków to wrzecionowate pseudobulwy z naprzemianlegle
ułożonymi liśćmi, a także stosunkowo długie łodygi kwiatowe
wyrastające tylko ze szczytowych węzłów. Kolorystyka kwiatów
(szczególnie w wypadku hybryd) jest dość bogata, chociaż
w wypadku gatunku są to zwykle odcienie różu, fioletu i
bieli.
Światło:
Dendrobium phalaenopsis doskonale się czuje na wschodnim
oknie, wystawione na bezpośrednie działanie światła do godziny
11:00 lub 11:30, a przez resztę dnia cieniowane. Południowe
okno też nadaje się do uprawy, ale należy pamiętać, że od
marca do początku października słońce świeci i grzeje bardzo
intensywnie. Takie silne światło powinno być przefiltrowane
przy użyciu firanki. Inny problem związany z południowym
oknem to ten, że w połowie lata słońce jest tak wysoko,
że czasem nie dosięga roślin. Od początku czerwca do początku
września rośliny te mogą być wystawiane na zewnątrz, w miejsce
z jasnym ale rozproszonym światłem. Należy wtedy zwracać
uwagę na ewentualne przymrozki.
Temperatura:
Te ciepłolubne rośliny lubią nocne temperatury w zakresie
16-20°C, a w dzień 21-30°C. Latem zwykle tolerują
nieco wyższe temperatury, chociaż z kolei przegrzanie roślin
wystawionych na pełne południowe letnie słońce może skończyć
się poważnym poparzeniem liści. W wypadku utrzymywania się
latem na parapecie temperatur powyżej 35°C absolutnie konieczne
jest cieniowanie (np. żaluzjami) lub przestawienie roślin.
Wilgotność powietrza:
W ich naturalnym środowisku wilgotność względna utrzymuje
się przez cały rok na poziomie 60 do 75%, jednak praktyka
pokazuje, że są bardzo wytrzymałe na suche powietrze w mieszkaniu,
chociaż optymalnym poziomem w uprawie jest wilgotność na
poziomie 45-60%. Można to osiągnąć przy pomocy nawilżacza,
albo umieszczając roślinę na tacy, na której rozsypiemy
kilkucentymetrową warstwę np. keramzytu lub innego porowatego
materiału, i dopiero na tym postawimy doniczki z roślinami.
Kiedy podlewamy roślinę, wypływająca woda przecieka przez
porowaty materiał na tacę, a parując zapewnia roślinie wyższą
wilgotność. Należy jednak uważać, aby doniczki nie stały
w wodzie, ale ponad nią, zapewniając dostęp powietrza do
korzeni także od spodu. Najłatwiej to zrobić, kładąc na
wierzchu metalową siatkę (taką do budowy klatek dla zwierząt)
lub kratkę dostępną w sklepach ogrodniczych. Rośliny można
też rano zamgławiać, ale należy unikać zamgławiania wodą
z kranu, a używać wyłącznie deszczówki lub wody destylowanej.
Woda:
To są rośliny wiecznie zielone i nie wymagają okresu spoczynku,
jak to bywa z innymi dendrobiami. Powinny być podlewane
po lekkim przeschnięciu. Okres ten może wynosić od 5 do
7 dni, w zależności od wilgotności, ruchu powietrza i dawki
światła. Jednak jeśli rośliny nie są doświetlane zimą, w
okresie od grudnia do marca należy ograniczyć ilość wody
i podlewać raz na 10 dni.
Wszystkie storczyki epifityczne, do których należy znakomita
większość storczyków tropikalnych, bezwzględnie wymagają
przeschnięcia podłoża przed kolejnym podlaniem. Jest to
najważniejszy aspekt uprawy tych roślin! ICH PODŁOŻE NIE
MOŻE BYĆ PRZEZ CAŁY CZAS RÓWNOMIERNIE WILGOTNE!!! Należy
je podlewać mocno, ale odpowiednio rzadko. Zbyt częste podlewanie,
bez okresu przeschnięcia, powoduje gnicie korzeni i w końcu
doprowadza do śmierci rośliny!!! Jest to najczęstszy błąd
przy uprawie pierwszego storczyka, ponieważ jest to najistotniejsza
różnica między traktowaniem epifitów i innych roślin doniczkowych.
Zachowanie okresu przeschnięcia po każdym podlaniu to 99%
gwarancji sukcesu w uprawie storczyków.
Do podlewania najlepsza jest deszczówka, woda z filtra
odwróconej osmozy lub destylowana. Można podlewać wodą z
kranu, najlepiej przegotowaną i odstaną, ale wymaga to bezwzględnie
corocznego przesadzania (dokładnej wymiany podłoża bez powiększania
doniczki). Podlewać należy obficie i dokładnie, upewniając
się, że woda wycieka wszystkimi otworami doniczki. Należy
podlewać dopiero po przeschnięciu podłoża, ale nie można
też dopuszczać do długotrwałego, całkowitego wyschnięcia
"na wiór". Dobrym wskaźnikiem może być stan pseudobulwy.
Jeżeli młode pseudobulwy marszczą się, oznacza to, że roślina
jest za mało podlewana. Zalecanym sposobem podlewania wszystkich
storczyków jest wstawianie całej doniczki do naczynia z
wodą (np. wiaderka), tak aby była zanurzona po brzegi, i
przetrzymanie jej tak przez 15 minut do godziny. To jedyny
sposób dający pewność, ze podłoże nasiąkło w całej objętości,
a korzenie wystające z doniczki też pobrały wodę.
Nawożenie:
Należy stosować (ogólnie dostępne w hipermarketach i w
sklepach ogrodniczych) nawozy dla storczyków. Na etykietach
wielu roślin i nawozów dla storczyków podawana jest informacja,
aby rośliny nawozić co miesiąc. Jednak większość osób uprawiających
te storczyki nawozi je latem co tydzień 1/4-1/2 zalecanej
na etykiecie dawki nawozu, natomiast w zimie raz na miesiąc.
Przez cały rok można stosować nawóz o zrównoważonym stosunku
NPK.
Kwitnienie:
Pędy kwiatowe pojawiają się na wierzchołku
dojrzałej pseudobulwy i zwykle mają 5-20 kwiatów, których
trwałość wynosi od jednego do trzech miesięcy. Niektóre
z nich pachną.
Foto: ©
Copyright Beata Sobieszczańska. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Pseudobulwy mają możliwość wytworzenia kilku pędów kwiatowych,
które wyrastają z górnych kątów liściowych. Po przekwitnięciu,
gdy wszystkie kwiaty opadną, a pęd kwiatowy uschnie, można
go wyciąć dość nisko, uważając jednak, aby nie uszkodzić
pseudobulwy i liści. Po kwitnieniu łodygę po prostu się
wycina, ponieważ roślina nie powtarza kwitnienia na starej
łodydze. Jak w wypadku większości storczyków o sympodialnym
typie wzrostu, te storczyki zwykle nie kwitną drugi raz
z tej samej pseudobulwy - łodygi kwiatowe wyrastają wyłącznie
z nowych pseudobulw dojrzałych w danym sezonie. Okazyjnie
stare pseudobulwy mogą powtórzyć kwitnienie na niższych
węzłach, ale nie zdarza się to często. Normalnie stare pseudobulwy
nie są już aktywne i w kolejnym roku zrzucają liście. Ponieważ
stanowią jednak magazyn wody i pożywienia dla nowych przyrostów,
więc w miarę możliwości (uwzględniając rozsądną pojemność
doniczki i estetykę) nie należy ich odcinać. Stare pseudobulwy
dendrobium mogą posłużyć do wegetatywnego rozmnożenia rośliny.
W tym celu odciętą pseudobulwę należy położyć płasko na
warstwie wigotnego, ale nie mokrego, mchu torfowca i zamknąć
szczelnie w foliowym worku lub plastikowym pudełku. W razie
potrzeby wodę należy okresowo uzupełniać (np. raz na miesiąc),
utrzymując w ten sposób odpowiedni poziom wilgotności. Po
kilku miesiącach (czasem nawet po roku) z węzłów mogą wyrosnąć
nowe rośliny.
Przesadzanie:
W wypadku tych roślin podłoże powinno zawsze być przewiewne
z zachowanymi dużymi przestrzeniami powietrznymi. Przesadzanie
wykonuje się tylko w przypadku rozłożenia się podłoża (co
2-3 lata), albo gdy roślina wyrasta z doniczki (gdy nowe
pędy wyrastają poza krawędzią doniczki). Są to zasady obowiązujące
przy podlewaniu wodą o zalecanej niskiej zawartości minerałów
(wodą destylowaną, deszczówką lub wodą z filtra odwróconej
osmozy). Jednak w wypadku podlewania wodą z kranu (także
przegotowaną i odstaną itd.) należy bezwzględnie przesadzać
co roku. Przesadzanie wykonuje się wiosną, zaraz po zauważeniu
wzmożonej aktywności korzeni. Zastosowana doniczka powinna
być tak mała, jak to tylko możliwe - w wypadku corocznego
przesadzania (i jeśli roślina nie rozrosła się gwałtownie)
może to być ta sama doniczka, więc przesadzanie w takim
wypadku polega tylko na wymianie podłoża na nowe i przepuszczalne.
Rośliny NIGDY nie należy rozdzielać na pojedyncze pseudobulwy
- minimalnym podziałem jest grupa 3-4 zrośniętych pseudobulw.
Do sadzenia jakichkolwiek storczyków tropikalnych nie wolno
stosować ziemi ogrodowej!!! Jako podłoże stosuje się mieszaninę,
która szybko przepuszcza wodę, ale część tej wody jest w
stanie zatrzymać. Zalecana jest kora sosnowa o średniej
granulacji (1-1,5 cm) z dodatkiem węgla drzewnego, perlitu
lub keramzytu i odrobiny torfu włóknistego. Podłoże może
także składać się z samej kory sosnowej lub chipsów kokosowych
bez innych dodatków. Po przesadzeniu przez tydzień do 10
dni roślin nie podlewa się, aby korzenie mogły się zabliźnić.
Przydatne łącza:
Orchidarium > Storczyki
od A do Z (opisy uprawy gatunków)
Orchidarium > Dendrobium
phalaenopsis (opis środowiska naturalnego i uprawy gatunku)
Orchidarium > Galeria > Dendrobium
(fotografie hybryd i gatunków)
Polskie Towarzystwo Miłośników Orchidei > FAQ
(najczęściej zadawane pytania)
Tłumaczenie materiałów źródłowych: Grażyna Siemińska
Edycja: Jerzy Dziedzic
|
