Dendrobium
nobile - hybrydy
Do tej kategorii zaliczają się mieszańce gatunku
Dendrobium nobile z innymi gatunkami rodzaju Dendrobium.
W handlu spotyka się najczęściej powszechnie uprawiane mieszańce
z tzw. grupy Yamamoto. To są dość chłodnolubne dendrobia,
które kwitną głównie zimą i wczesną wiosną. Charakterystyczne
cechy tych storczyków to wrzecionowate pseudobulwy z naprzemianlegle
ułożonymi liśćmi, a także krótkie, ale za to liczne łodygi
kwiatowe wyrastające z węzłów wzdłuż całej pseudobulwy.
Kwiaty wyrastają w niewielkich gronach (1 do 3 kwiatów na
szypułce) i mogą być w różnych odcieniach - od bieli z zielenią,
poprzez żółć, róż, aż do fioletu. Gardziel kwiatu jest najczęściej
innego koloru (ciemniejsza lub jaśniejsza) niż kolor płatków.
Światło:
Dendrobium nobile powinno być uprawiane przy stosunkowo
wysokim poziomie światła - najlepiej na oknie wschodnim
lub południowym, gdzie powinno otrzymywać 3-4 godziny pełnego
światła słonecznego dziennie. Od początku czerwca do połowy
października należy je wystawiać na zewnątrz, w miejsce
z jasnym ale rozproszonym światłem. Zimą powinno otrzymywać
maksymalną możliwą dawkę światła, ponieważ w jego środowisku
naturalnym są to miesiące z najwyższą liczbą pogodnych dni.
Temperatura:
Te rośliny mają różne wymagania latem (czy może raczej
podczas całego okresu wegetacyjnego), gdy rosną najlepiej
w warunkach umiarkowanych do ciepłych, i zimą (czyli w okresie
spoczynku), kiedy wymagają dość niskich temperatur nocnych.
Kwitną niezwykle okazale, jeśli są nawożone regularnie w
okresie wzrostu, a dla zainicjowania kwitnienia zapewni
im się chłodny i suchy okres spoczynku z intensywnym oświetleniem.
W naturze ten okres przechłodzenia występuje późną jesienią
i wczesną zimą, kiedy to nocne temperatury spadają poniżej
10°C, czasem nawet poniżej zera. W warunkach domowych odtworzenie
takich warunków jest praktycznie niemożliwe, dlatego dla
uzyskania efektu wychłodzenia najlepiej umieścić rośliny
w czerwcu na balkonie lub w ogrodzie w jasnym półcieniu.
Rośliny powinny przebywać na zewnątrz mniej więcej do połowy
października, przy czym od początku września należy całkowicie
zaprzestać podlewania, a także ochronić rośliny przed deszczem.
Różnice temperatur między nocą a dniem panujące w tym okresie
w Polsce są optymalne do prawidłowego rozwoju łodyg kwiatowych
i przy takim traktowaniu rośliny powinny wypuścić jesienią
bardzo dużą liczbę kwiatów. Także ustawienie rośliny jesienią
w możliwie chłodnym miejscu w mieszkaniu (na przykład bardzo
blisko szyby) i zaprzestanie podlewania na dwa do trzech
miesięcy (od października do końca grudnia) z reguły inicjuje
pąki kwiatowe, ale ich liczba jest zdecydowanie mniejsza
niż w wypadku chłodzenia na zewnątrz.
Wilgotność powietrza:
W ich naturalnym środowisku wilgotność względna utrzymuje
się przez większość roku na poziomie 75%, spadając w okresie
suszy zimowej do 50%. Praktyka pokazuje jednak, że są generalnie
bardzo wytrzymałe na suche powietrze w mieszkaniu, tym bardziej,
że zimą ich aktywność jest minimalna. Wilgotność warto podwyższyć
do 45-60% w okresie rozwoju nowych przyrostów, co następuje
wiosną. Można to osiągnąć przy pomocy nawilżacza, albo umieszczając
roślinę na tacy z kilkucentymetrową warstwą keramzytu lub
innego porowatego materiału. Kiedy podlewamy roślinę, wypływająca
woda przecieka przez porowaty materiał na tacę, a parując
zapewnia roślinie wyższą wilgotność. Należy jednak uważać,
aby doniczki nie stały w wodzie, ale ponad nią, zapewniając
dostęp powietrza do korzeni także od spodu. Najłatwiej to
zrobić, kładąc na wierzchu metalową siatkę (taką do budowy
klatek dla zwierząt) lub kratkę dostępną w sklepach ogrodniczych.
Rośliny można też rano zamgławiać, ale należy unikać zamgławiania
wodą z kranu, a używać wyłącznie deszczówki lub wody destylowanej.
Woda:
To są rośliny rosnące w klimacie monsunowym, czyli z wysokim
poziomem opadów latem i okresem zimowej suszy, które w uprawie
wymagają odtworzenia tych warunków. W okresie aktywnego
wzrostu, od wiosny do jesieni, powinny być podlewane po
lekkim przeschnięciu podłoża. Okres ten może wynosić od
5 do 7 dni, w zależności od wilgotności, ruchu powietrza
i dawki światła. Natomiast w okresie jesiennego lub zimowego
okresu spoczynku (to zależy od wybranego terminu przechładzania
opisanego w sekcji Temperatura), po osiągnięciu dojrzałości
przez nowe przyrosty, należy całkowicie zaprzestać podlewania
i ograniczyć się tylko do okazyjnego zamgławiania. Tylko
w bardzo suchych warunkach, gdy pseudobulwy wykazują widoczne
oznaki braku wody, należy je lekko podlewać raz na dwa tygodnie.
Chłodny i suchy okres spoczynku jest istotny dla roślin
w uprawie i powinien trwać także po zakończeniu kwitnienia
dopóki nie rozpocznie się wzrost nowych przyrostów na wiosnę.
Do podlewania najlepsza jest deszczówka, woda z filtra
odwróconej osmozy lub destylowana. Można podlewać wodą z
kranu, najlepiej przegotowaną i odstaną, ale wymaga to bezwzględnie
corocznego przesadzania (dokładnej wymiany podłoża bez powiększania
doniczki). Podlewać należy obficie i dokładnie, upewniając
się, że woda wycieka wszystkimi otworami doniczki. Należy
podlewać dopiero po przeschnięciu podłoża, ale w okresie
aktywnego wzrostu nie można też dopuszczać do długotrwałego,
całkowitego wyschnięcia "na wiór". Dobrym wskaźnikiem
może być stan pseudobulwy. Jeżeli młode pseudobulwy marszczą
się, oznacza to, że roślina jest za mało podlewana. Zalecanym
sposobem podlewania wszystkich storczyków jest wstawianie
całej doniczki do naczynia z wodą (np. wiaderka), tak aby
była zanurzona po brzegi, i przetrzymanie jej tak przez
15 minut do godziny. To jedyny sposób dający pewność, ze
podłoże nasiąkło w całej objętości, a korzenie wystające
z doniczki też pobrały wodę.
Nawożenie:
Należy stosować (ogólnie dostępne w hipermarketach i w
sklepach ogrodniczych) nawozy dla storczyków. Na etykietach
wielu roślin i nawozów dla storczyków podawana jest informacja,
aby rośliny nawozić co miesiąc. Jednak większość osób uprawiających
te storczyki nawozi je od wiosny do jesieni co tydzień 1/4-1/2
zalecanej na etykiecie dawki nawozu (czyli rozpuszczając
nawóz w dwu- lub czterokrotnie większej ilości wody). Zimą,
przy ograniczonym podlewaniu, roślin się nie nawozi.
Kwitnienie:
Krótkie pędy kwiatowe pojawiają się na wielu
węzłach wzdłuż całej nowo dojrzałej pseudobulwy. Kwiaty
utrzymują się zwykle dwa do trzech miesięcy.
Foto: ©
Copyright Andrzej Lepka. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Po przekwitnięciu, gdy wszystkie kwiaty opadną,
pędy kwiatowe można wyciąć blisko pseudobulwy, ma to jednak
wyłącznie znaczenie estetyczne. Jak w wypadku większości
storczyków o sympodialnym typie wzrostu, te storczyki zwykle
nie kwitną drugi raz z tej samej pseudobulwy - łodygi kwiatowe
wyrastają wyłącznie z nowych pseudobulw dojrzałych w danym
sezonie. Okazyjnie stare pseudobulwy mogą powtórzyć kwitnienie
na niższych węzłach, ale nie zdarza się to często. Normalnie
stare pseudobulwy nie są już aktywne i w kolejnym roku zrzucają
liście. Ponieważ stanowią jednak magazyn wody i pożywienia
dla nowych przyrostów, więc w miarę możliwości (uwzględniając
rozsądną pojemność doniczki i estetykę) nie należy ich odcinać.
Stare pseudobulwy dendrobium mogą posłużyć do wegetatywnego
rozmnożenia rośliny. W tym celu odciętą pseudobulwę należy
położyć płasko na warstwie wigotnego, ale nie mokrego, mchu
torfowca i zamknąć szczelnie w foliowym worku lub plastikowym
pudełku. W razie potrzeby wodę należy okresowo uzupełniać
(np. raz na miesiąc), utrzymując w ten sposób odpowiedni
poziom wilgotności. Po kilku miesiącach (czasem nawet po
roku) z węzłów mogą wyrosnąć nowe rośliny.
Przesadzanie:
W wypadku tych roślin podłoże powinno zawsze być przewiewne
z zachowanymi dużymi przestrzeniami powietrznymi. Przesadzanie
wykonuje się tylko w przypadku rozłożenia się podłoża (co
2-3 lata), albo gdy roślina wyrasta z doniczki (gdy nowe
pędy wyrastają poza krawędzią doniczki). Są to zasady obowiązujące
przy podlewaniu wodą o zalecanej niskiej zawartości minerałów
(wodą destylowaną, deszczówką lub wodą z filtra odwróconej
osmozy). Jednak w wypadku podlewania wodą z kranu (także
przegotowaną i odstaną itd.) należy bezwzględnie przesadzać
co roku. Przesadzanie wykonuje się wiosną, zaraz po zauważeniu
wzmożonej aktywności korzeni. Zastosowana doniczka powinna
być tak mała, jak to tylko możliwe - w wypadku corocznego
przesadzania (i jeśli roślina nie rozrosła się gwałtownie)
może to być ta sama doniczka, więc przesadzanie w takim
wypadku polega tylko na wymianie podłoża na nowe i przepuszczalne.
Rośliny NIGDY nie należy rozdzielać na pojedyncze pseudobulwy
- minimalnym podziałem jest grupa 3-4 zrośniętych pseudobulw.
Do sadzenia jakichkolwiek storczyków tropikalnych nie wolno
stosować ziemi ogrodowej!!! Jako podłoże stosuje się mieszaninę,
która szybko przepuszcza wodę, ale część tej wody jest w
stanie zatrzymać. Zalecana jest kora sosnowa o średniej
granulacji (1-1,5 cm) z dodatkiem węgla drzewnego, perlitu
lub keramzytu i odrobiny torfu włóknistego. Podłoże może
także składać się z samej kory sosnowej lub chipsów kokosowych
bez innych dodatków. Po przesadzeniu przez tydzień do 10
dni roślin nie podlewa się, aby korzenie mogły się zabliźnić.
Przydatne łącza:
Orchidarium > Storczyki
od A do Z (opisy uprawy gatunków)
Orchidarium > Dendrobium
nobile (opis środowiska naturalnego i uprawy gatunku)
Orchidarium > Galeria > Dendrobium
(fotografie hybryd i gatunków)
Polskie Towarzystwo Miłośników Orchidei > FAQ
(najczęściej zadawane pytania)
Autor: Jerzy Dziedzic
|
